Kimya - başa düşülən dildə.

Dövri sistem cədvəlində yerləşən kimyəvi elementərin adlarının müxtəlif yaranma tarixi var. Onların bəziləri elə öz dilimizdə (dəmir, mis, qızıl, gümüş və s.) ifadə olunur. Elə elementlər də var ki, onların adları coğrafi adlardan əmələ gəlib. Düzdür, bu elementlərin də hamısını müəyyən etmək mümkün deyil. Belə ki, onlardan bəzilərinin adları konkret toponimlərlə əlaqəli olsa da, digərlərinin adları qədim latın dilindədir. Bu məqalədə onların bəziləri ilə tanış olacağıq. Evro

Heç düşünmüsünüzmü, kimyəvi elementlər insan olsaydılar, necə görünərdilər. Onda bir neçə maraqlı komiksimizi nəzərdən keçirin.

Son illərdə elm o qədər sürətlə inkişaf edir ki, artıq heç kim buna önəm vermir. Bir zamanlar fantastika və ya mümkünsüz kimi görünən şeylərin kəşfi biri digərinin ardıyca baş verir. Yeni maddə növləri, işıq saçan bitkilər, süni intellekt və sair bu kimi kəşflər artıq heç kimdə təəccüb doğurmur. Yeri gəlmişkən , elmin ən son yenilikləri barədə buradan oxuya bilərsiniz. Bu dəfə sizə son illərdə fizika - kimya sahəsində edilən ən maraqlı kəşflər barədə danışacam. 1. Molekulyar

Məlumdur ki, atom müsbət yüklü nüvədən və mənfi yüklü elektronlardan təşkil olunmuşdur. Eyni zamanda hamımız bilirik ki, müsbət və mənfi yüklər bir - birini cəzb edir. Belə olan halda elektron da nüvəyə cəzb olunmalı və belə demək mümkünsə, onun üzərinə düşməlidir. Lakin bu baş vermir. Görəsən niyə ? İlk olaraq atomun quruluşu barədə az da olsa məlumat verim (ətraflı). Atom yuxarıda qeyd olunduğu kimi, müsbət yüklü nüvədən və onun ətrafında mənfi yüklü sahə ( elektron buludu)

Tarixən, bütün dövrlərdə kimyaçılar təbiətdə mövcud olan elementləri vahid bir cədvəldə qanunauyğun şəkildə yerləşdirmək arzusunda olublar. İlk dəfə D.İ.Mendeleyev buna nail olanda (1869), kimyaçılar cəmi 63 element tanıyırdılar. Və elə həmin Dövri sistem cədvəlində də bu 63 element yerləşdirilmişdi. Sonradan yeni elementlər kəşf olunduqca cədvəlin ölçüsü böyüdü. Sıra nömrəsi 92 olan elementə (Uran) çatanda isə hamı düşündü ki, artıq bu sondur. Belə ki, təbiətdə bundan daha y

Elmi kəşflərin və ixtiraların bir çoxu təsadüf nəticəsində kəşf olunub. Məsələn, bəzi şirinləşdirici maddələrin və ya radioaktiv elementlərin kəşfi belələrindəndir. Bu günkü məqalədə ən maraqlı və təsadüfi yollarla kəşf olunmuş bir neçə kimyəvi element haqqında danışacam. Fosforun kəşfi. Fosfor 1669 - cu ildə Henninq Brand tərəfindən kəşf olunub. Brand da orta əsrin digər kimyagərləri kimi maddələri qızıla çevirməyin yollarını axtarırdı. O dövrdə belə bir fikir var idi ki, hə

İnsan orqanizmində eyni anda milyonlarla kimyəvi reaksiya baş verir. Bütün bu reaksiyalar bizim həyat fəaliyyətimiz üçün zəruridir. Təbii ki, əgər söhbət kimyəvi reaksiyadan gedirsə, demək həmin reaksiyalarda iştirak edən maddələr də olmalıdır. Orta hesabla sağlam insan bədəni 70 % sudan, 24 % üzvi maddələrdən və 6 % qeyri üzvi maddələrdən təşkil olunmuşdur. Bu qiymətlər nisbidir. Belə ki, insanın yaşından və onun orqanizmin fərdi xüsusiyyətlərindən asılı olaraq maddələrin mi

Kimyəvi elementlərin dövri sistem cədvəli kimyanı öyrənən və öyrədən hər kəs üçün zəruri olan komponentdir. Bu cədvəl 1869 - cu ildə rus alim D.İ.Mendeleyev tərəfindən ilk olaraq formalaşdırılmışdır. Cədvəlin yaranma və inkişaf tarixi haqqında danışmayacam, çünki bu barədə elmi materiallarımızda kifayət qədər yazılıb (Bax.). Dövri sistem cədvəli bütün kimya dərsliklərinin arxasında təsvir olunub və tədris prosesində istər müəllimlər, istərsə də şagirdlər bundan istifadə edirl

Su niyə yanmır ? Suyu yandıran maddə mövcuddurmu ? Bəzi maddələr niyə yanmır ? Yanma nədir ? Oksidləşmə. Maddələrin yanması. Su haqqında.

Bu yaxınlarda müəllim kolleqalarımdan biri ilə bu mövzuda söhbətim oldu və bu əsnada o, belə bir ifadə işlətdi : "kim görüb ee bu atomu

Hidrogen bombası - hal hazırda insan tərəfindən yaradılmış ən dağıdıcı silah hesab olunur. Onun təsir gücü 1945 - ci ildə Hirosima və Naqasaki şəhərlərinə atılmış atom bombasından dəfələrlə çoxdur. Bu bombanın atom bombasından əsas fərqi ondan ibarətdir ki, burada partlayış üçün tələb olunan enerji nüvə parçalanması hesabına deyil, nüvə sintezi hesabına əldə olunur. Bəzi mənbələrdə hidrogen bombasının radiokativ çirklənməyə səbəb olmadığı göstərilsə də, bu yalnış fikirdir. Be

Hazırda kimyəvi elementlərin Dövri sistem cədvəlində 118 element mövcuddur. Lakin bu elementlərin yalnız 92-si (bəzi mənbələrə görə 94-ü) təbiətdə rast gəlinir. Qalan elementlər isə bildiyimiz kimi, (bilmiriksə oxuyaq !) süni yolla əldə edilmişdir. Bəs bütün təbiətdəki elementlər hardan gəlib ? Yoxsa onlar elə Yerdə yaranır ? Əslində kimyəvi elementlərin yaranması üçün Yerdə lazımi şərtlər yoxdur. Bu elementlər hamısı bir neçə milyard il əvvəl Yerin yaranma prosesində kosmik